Hangi Yangın Söndürme Sistemi Kullanılmalıdır.

Hangi Yangın Söndürme Sistemi Kullanılmalıdır?

Bir uzman tarafından kuralına uygun projelendirilmiş yangın söndürme sistemi can ve mal güvenliği için büyük öneme sahiptir. Yangın durumunda oluşacak zararları minimuma indirir. Yangın söndürme sistemleri her türden binadaki yangınları söndürmek için kullanılabilir. Önemli olan binanın özelliği ve yangını oluşturan risklerin tespit edilmesidir. Bundan sonrası uygun söndürmenin kurallara uygun olarak tasarımıdır. Söndürme sistemleri farklı olsa bile bütün söndürme sistemleri yangın üç kriterinden bir yada tamamı ile savaşır. Bu kriterler yakıt, ısı ve oksijendir.

Günümüzde kullanılan yangın söndürme sistemleri şunlardır.

• Sprinkler sulu söndürme sistemleri
• Su Sisi Sistemleri
• Yangın  Dolap Hortum Sistemleri
• Yangın Hidrant Sistemleri
• Köpüklü Söndürme Sistemleri
• Gazlı Söndürme Sistemleri
• Kimyasal Söndürme Sistemleri

Konusunda uzman mühendisler veya yangın uzmanları bir binada hangi sistem yada sistemlerin kullanılmasının uygun olduğuna karar verecektir. Sistem seçiminde bina tipi (Konut, Depo, Ofis, Üretim vb.) ve tehlike sınıfına göre uygun sistem seçilecektir.

Ülkemizde yangın ulusal yönetmeliğine göre sprinkler sistemi yapılması gereken binalar detaylı olarak belirtilmiştir. Buna göre gerekli şartları sağlayan binalara sulu söndürme sistemi (sprinkler) yapılır.  Aynı şekilde yangın yönetmeliğinde yangın dolap ve hidrant sistemleri tanımlanmıştır. Yine kimyasal söndürme sistemleri olan tüplü söndürme sistemleri yönetmeliğe göre kullanımları tanımlanmıştır. Sulu söndürme sistemleri en çok kullanılan söndürme sistemleridir. Fakat suyun söndürmede etkili olmayacağı özel yangınlarda ve su nedeni ile zarar maddi zarar durumunda farklı söndürme yöntemleri seçilir.

Köpüklü söndürme sistemine ait teknolojiler oldukça komplekstir. Sistem tasarımında ulusal ve uluslar arası tasarım kuralları dikkate alınmalıdır. Köpüklü söndürme sisteminin temelinde su, köpük oluşturucu madde ve havanın bir karışımı bulunur. Köpüklü sistemin söndürme etkisi, yanıcı malzemeler üzerinde bir örtü oluşturan ısıya dayanıklı köpükten meydana gelir. Köpüğün türüne bağlı olarak söndürme soğutma, ayırma ve baskılama ile oluşur. Köpük alevleri oksijen kaynağından ayırır, bu şekilde kimyasal reaksiyon durur ve sönme gerçekleşir. Genel olarak köpüklü söndürme sistemleri suyun söndürmede etkili olmayacağı yerlerde kullanılır.

Gazlı söndürme sistemi en temiz söndürme sistemidir. Genellikle sistem odalarında, ana pano odalarında, elektrik odalarında, arşiv odalarında, müzelerde ve içinde değerli eser ürün bulunan bütün alanlarda gazlı söndürme sistemi kullanılır. Gazlı söndürme sisteminde en çok FM200 ve Novec söndürme ajanları kullanılmaktadır. Gazlı söndürme sistemi konusu gelecek yazılarımızda daha detaylı ele alınacaktır.

Hangi yangın söndürme sisteminin kullanılması gerektiği, yangının tipine, büyüklüğüne ve nerede meydana geldiğine bağlıdır. Aşağıdaki sistemler farklı yangın tipleri ve durumları için uygun olabilir:

1. Su Bazlı Sistemler: Su bazlı yangın söndürme sistemleri, çoğu yangın tipi için kullanılabilir. Basınçlı su, köpük veya sprey gibi farklı seçenekler sunarlar. Sulu sistemler, yangınla mücadele etmek için en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir.
2. Köpük Bazlı Sistemler: Köpük, özellikle yanıcı sıvıların yangınlarında (sınıf B yangınları) ve bazı katı maddelerin yanması durumunda (sınıf A yangınları) etkilidir. Köpük sistemleri, endüstriyel tesislerde ve petrol ve gaz tesislerinde sıklıkla kullanılır.
3. Karbondioksit (CO2) Sistemleri: Karbondioksit sistemleri, elektrikli ekipmanların ve makinaların yangınlarında kullanılır. Karbondioksit, oksijen seviyelerini azaltarak yangını söndürür. CO2 sistemleri, kapalı alanlarda kullanıldığında insanlar için tehlikeli olabileceğinden dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
4. Kimyasal Sistemler: Bazı yangın tipleri, özellikle metal yangınları, özel kimyasallarla söndürülmelidir. Bu tür yangın söndürme sistemleri genellikle endüstriyel tesislerde kullanılır.
5. Kuru Kimyasal Toz Sistemleri: Kuru kimyasal toz, sınıf A, B ve C yangınlarını söndürmek için kullanılır. Bu sistemler genellikle işletmelerde ve ticari binalarda kullanılır.
6. Yüksek Basınçlı Sistemler: Yüksek basınçlı sistemler, yangın söndürmek için su veya köpük gibi bir ajanı yüksek basınç altında püskürtürler. Bu sistemler özellikle endüstriyel tesislerde kullanılır.

Hangi yangın söndürme sisteminin kullanılacağı, yangının tipi ve büyüklüğüne göre belirlenmelidir. Bu nedenle, bir yangın risk analizi yapılmalı ve doğru yangın söndürme sistemi seçilmelidir.

Yangın söndürme sistemi seçimi, öncelikle yangın risk analizi yapılması ve yangının yayılma hızı, türü, boyutu gibi faktörlerin belirlenmesi ile başlar. Yangın risk analizi sonucuna göre, yangın söndürme sistemlerinden hangisinin kullanılacağına karar verilir.

Örneğin, elektrik panolarında çıkan yangınlar için CO2, FM200 veya NOVEC söndürme sistemleri kullanılabilirken, büyük endüstriyel tesislerde ve depolarda sprinkler sistemleri tercih edilebilir. Yüksek riskli alanlar için ise özel tasarlanmış yangın söndürme sistemleri kullanılabilir.

Bununla birlikte, yangın söndürme sistemi seçimi birçok faktöre bağlıdır ve her durumda ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Yangın söndürme sistemi seçimi ve kurulumu konusunda uzman bir yangın güvenliği firmasından destek almak faydalı olabilir.