Yangın Algılama Sistemi Zorunlu Mu?
Yangın algılama sistemi, yangının erken tespiti ve uyarılması için kurulan otomatik sistemdir. Bu sistem, yangının büyümeden önlenmesi ve tahliye güvenliğinin sağlanması için kritik öneme sahiptir.
Binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliği eki olan, Ek-7’de, hangi binalarda ve hangi büyüklüklerde yangın algılama sistemi kurulmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Yangın algılama sistemi zorunluluğu, aşağıdaki iki temel kritere göre belirlenir:
-
Bina yüksekliği (m olarak)
-
Bina kapalı alanı (m² olarak)
Bu iki ölçütün sınırları aşılması durumunda yangın algılama sistemi kurulmalıdır.
Bina Türlerine Göre Detaylı Zorunluluklar
| Bina Kullanım Sınıfı | Yangın Algılama Sistemi Zorunluluğu | Açıklamalar |
|---|---|---|
| 1. Konutlar | Yükseklik > 51,50 m ise zorunlu | Çok katlı, yüksek yapılar için algılama sistemi zorunlu. |
| 2. Konaklama Amaçlı Binalar | Yükseklik > 6,50 m ve kapalı alan > 1000 m² ise zorunlu | Otel, pansiyon vb. gibi yerler. |
| 3. Kurumsal Binalar | Danıştay kararı ile bu kısım iptal edilmiştir | Eğitim, sağlık tesisleri için mevcut yönetmelikte iptal. |
| 4. Büro Binaları | Yükseklik > 30,50 m ve kapalı alan > 5000 m² ise zorunlu | Ofis binaları yüksek ve genişse algılama sistemi gerekir. |
| 5. Ticaret Amaçlı Binalar | Danıştay kararı ile iptal edilmiş | Alışveriş merkezi, mağaza vb. |
| 6. Endüstriyel Amaçlı Yapılar | Danıştay kararı ile iptal edilmiş | Fabrika, atölye vb. |
| 7. Toplanma Amaçlı Binalar | Danıştay kararı ile iptal edilmiş | Tiyatro, sinema, spor salonu vb. |
| 8. Depolar | Yükseklik > 6,50 m ve kapalı alan > 5000 m² ise zorunlu | Büyük depolar için. |
| 9. Yüksek Tehlikeli Yerler | Yükseklik > 6,50 m ve kapalı alan > 1000 m² ise zorunlu | Yanıcı, parlayıcı maddelerin bulunduğu tehlikeli alanlar. |
İptal Edilen Maddeler Hakkında Not
-
3, 5, 6 ve 7 numaralı kullanım sınıflarına ilişkin bazı maddeler Danıştay kararıyla iptal edilmiştir.
-
Bu nedenle, eğitim, sağlık, ticaret, endüstriyel ve toplanma amaçlı binalarda yangın algılama zorunluluğu farklı veya daha esnek olabilir.
-
Bu iptal kararları sebebiyle, uygulamada ilgili belediye veya itfaiye yönetmeliklerine başvurulması önemlidir.
Neden Yangın Algılama Sistemi?
-
Erken Uyarı: Yangının büyümesini önlemek için erken tespit yapılır.
-
Tahliye Güvenliği: İnsanların güvenli ve hızlı tahliyesi sağlanır.
-
Hasar Azaltma: Yangının yayılması ve maddi hasar minimize edilir.
-
Yasal Uyum: Yönetmeliklere uygunluk zorunludur, ceza ve yaptırımlardan kaçınılır.
Yangın Algılama Sistemi Örnek Uygulama
-
10 katlı, toplam yüksekliği yaklaşık 30-35 m olan, 2000 m² kapalı alanı bulunan bir otelde:
-
Yükseklik > 6,5 m (evet)
-
Alan > 1000 m² (evet)
-
Sonuç: Yangın algılama sistemi kurulması zorunlu.
-
-
5 katlı, 3000 m² ofis binasında:
-
Yükseklik > 30,50 m değil (hayır)
-
Alan > 5000 m² değil (hayır)
-
Sonuç: Algılama sistemi zorunlu değil (yönetmelik kapsamına göre).
-
Yönetmelik Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler.
-
Yangın algılama sistemi; otomatik duman ve ısı dedektörleri, manuel ihbar butonları, alarm sistemleri gibi ekipmanları kapsar.
-
Sistem projelendirilirken bina kullanımı, kapasite, kaçış planları ve risk analizleri dikkate alınmalıdır.
-
Yetkili kurum ve itfaiye görüşleri alınmalı, standartlara uygun ürünler seçilmelidir.
Önemli Hususlar:
Yönetmelikte zorunlu olmasa bile yangın alarm sistemi yaptırmak neden mantıklı ve hatta çoğu durumda gerekli olabilir, ona bakalım:
Yönetmelik zorunluluğu sadece minimum yasal şarttır
-
Yönetmelik “zorunlu değil” diyor diye, güvenliği riske atmak doğru değildir.
-
Yangın alarm sistemleri, özellikle insan hayatının yoğun olduğu yerlerde erken uyarı için çok değerlidir.
Sigorta ve Sorumluluklar
-
Yangın alarm sistemi olan binalar, sigorta poliçelerinde avantaj sağlayabilir.
-
Yangın durumunda ihmal sorumluluğu doğabilir; sistem olmaması halinde yasal ve maddi riskler artar.
İyi Uygulama ve Risk Yönetimi
-
Proaktif davranmak, riskleri minimize eder.
-
Yönetmelikte olmayan veya iptal edilen zorunluluklar yerel yönetimlerce, bina sahibince veya yönetim kurulunca isteğe bağlı olarak uygulanabilir.
Yerel İtfaiye ve Belediye Gereklilikleri
-
Bazı belediyeler, yönetmelik maddesi dışında ek uygulamalar isteyebilir.
-
Proje onayı ve kabul aşamasında yangın alarmı talep edilebilir.
İnsanların Güvenliği ve Tahliye
-
Alarm sistemi, erken uyarı ile can kayıplarını engeller.
-
Yangın çıktığında panik ve karmaşayı azaltır.
Sonuç:
Yönetmelikte zorunlu değilse bile, özellikle insan yoğunluğunun olduğu, ticari faaliyetlerin yürütüldüğü veya kritik alanlarda yangın alarm sistemi kurmak akıllıca, hatta sorumluluk gerektiren bir tercih olur.
