Fiber Optik Sıcaklık ve Yangın Algılama Uygulamaları Nasıl Yapılır.

Günümüzde yangın algılaması birçok tesis ve binada en önemli güvenlik önceliklerinden biri konumundadır. Bundan dolayıdır ki, bu konuda günümüzde ihtiyaca göre farklı yangın algılama uygulamaları yapılmaktadır. Fiber optik yangın algılama uygulaması da bu uygulamalardan birisidir.

Fiber optik sıcaklık ve yangın algılama çözümünün diğer adı dağıtılmış sıcaklık ölçümüdür. Bu uygulamada Raman Effect (Raman saçılımı) metodu kullanılmaktadır. Temel prensip ışık bir parçacığa çarptığında saçılma meydana gelir, bu saçılma termal olarak sıcaklığa göre değişir.

İşte bu prensip doğrultusundan 80 li yıllardan itibaren fiber optik sıcaklık algılama çözümleri geliştirilmeye başlanmıştır.

Son yıllarda fiber optik sıcaklık ve yangın algılama uygulamaları pek çok yerde yapılmaktadır. Bu uygulamaların başında taşıyıcı bantlar(konveyörler), tank çiftlikleri, boru hatları, kablo taşıma sistemleri, karayolu tünelleri, yüksek ve çok katlı depolar ve uçak hangarları gibi daha birçok yerde fiber optik algılama çözümleri uygulanmaktadır.

Bu fiber algılama çözümü merkez bir mikroişlemcili ünite ile sahaya döşenen fiber optik kablolardan oluşmaktadır. Sahada kullanılan fiber optik kablolar öncelikle üreticinin önerisi ve sahadaki ortam şartlarına göre seçilmektedir.

Fiber optik yangın algılama çözümlerinin yukarıda sayılan alanlarda sık tercih edilmesinin en önemli sebebi sistemin kolay kurulumu ve işletim maliyetlerinin sıfıra yakın olması ile zorlu koşullarda bile maksimum güvenlik ve hızlı yangın algılama imkanı sunmasıdır.

Bu sistemler kir, toz, nem, aşırı sıcaklık, elektromanyetik girişimlerden ve aşındırıcı ortamlardan etkilenmezler. Başlangıçta pahalı bir çözüm olarak görülse bile işletim maliyetleri, hızlı yangın algılama, plansız duruşlar vb. düşünüldüğünde kendini çok çabuk amorti eden yangın algılama çözümü olduğu rahatlıkla görülecektir.

Yangın algılama uygulamalarında tercih edilecek fiber yangın algılama sisteminde öncelikle EN-54 sertifikasının olup olmadığına mutlaka bakılmalıdır. Yine günümüzde EN-54 10km ye kadar fiber hatlara onay vermektedir. Yani merkezden çıkan bir kablo 10km uzağa gidebilir ve tüm hat boyunca yangın algılaması yapabilmektedir.

Uygulamada tüm hat boyunca her bir 1-2m alanı aynı olarak takip, izleme ve programlama yapılabilmektedir. Yani 10km(10.000m) her 2m bir sensör gibi düşünür isek yaklaşık 5000 sensörden veri almış gibi olacağız. Fiber optik algılama çözümleri çok hassas ısı algılaması yapabilmektedir.

Bu sayede birçok endüstriyel tesiste bu sistemler sıkça karşımıza çıkabilmektedir. Bilindiği üzere yangın algılama, bir tesis için en kritik konulardan birisidir. Yangının geç algılanması, karşılanması imkansız maddi ve manevi kayıplara neden olacağı çok açıktır.

Fiber optik algılama sistemi çözümünde kullanılan merkez üniteler, diğer scada gibi endüstriyel sistemler ile modbus vb. üzerinden iletişim kurmaktadırlar. İstenmesi durumunda grafik ekranlar ile sıcaklık takipleri kolaylıkla yapılabilmektedir. Aynı şekilde fiber optik algılama sistemleri diğer güvenlik sistemlerine veri sunabilmektedir.

Taşıma Bantları ( Konveyörlerde )Fiber Yangın Algılama

Fiber optik yangın algılama çözümlerinde sistem dizaynı farklı şekillerde yapılabilmektedir. Yedeksiz bir sistem kurulabileceği gibi, kablonun kopması durumunda sistemin sorunsuz olarak çalışmaya devam etmesi isteniyor ise mutlaka yedekli yapılar düşünülmelidir.

Aşağıda bir tünel uygulamasında fiber optik algılama sisteminin yedeksiz temel dizaynı ve yedekli yapılar örnek olarak gösterilmektedir.

Yine aşağıda bir tünelde fiber optik kablo ile yangın algılama projesine ait bir dizayn bulunmaktadır. Tünelin genişliğine göre bir yada iki fiber kablo ile algılama planlanmıştır. Buna göre örnek dizayn aşağıda sunulmuştur. Fiber kablo sayısını noktasal dedektör yerleşim kriterlerine göre planlamamız mümkündür.

Örneğin bir ısı dedektörü 5,5m lik bir sıcaklık algılama yarıçapına sahiptir. Burada da bu kriterleri göz önüne alarak planlama yapabiliriz.

Fiber optik yangın algılama çözümleri yine tüneller ile birlikte tank çiftliklerinde sıkça kullanılmaktadır. Bu konuda aşağıdaki resimlerde örnek uygulamalar görülmektedir. Resimlerden görüleceği üzere fiber kablo ile yedekli yapıda kolaylıkla yangın algılaması yapılabilmektedir. Aynı şekilde bir tank çiftliğinde her tank için ayrı bir algılama koymaya gerek yoktur.

Toplam iki adet fiber optik algılayıcı ile tam yedekli şekilde yangın algılaması tüm tank sahası genelinde yapılabilmektedir.  İstenirse her tank için farklı sıcaklık değerleri girilebilir ve her tank kendi sıcaklık değerine göre alarm üretebilir.

Yine aşağıda verilen örnekte bir madende bulunan konveyör bandında yangın algılama çözümü görülmektedir. Bant yanından çekilen fiber kablo ile bant konveyörlerindeki ısınma tespit edilmekte ve daha yangın başlamadan kolaylıkla tespit ve müdahale edilebilmektedir.

Hem can ve mal güvenliği hem de çalışmanın durması ile işgücü kaybının önüne geçilmektedir. Aynı şekilde tozlu ortamdan kolaylıkla yangın algılaması yapılmaktadır.

Fiber optik yangın algılama sistemleri, geleneksel yangın algılama sistemlerine göre birçok avantaja sahiptir. Bunlar arasında şunlar yer alır:

Yüksek hassasiyet: Fiber optik sensörler, yangın sırasında açığa çıkan ısıya ve duman üretimine çok hassas bir şekilde tepki verir. Bu sayede, yangının ilk aşamasında dahi algılama yapılabilir.

Geniş kapsama alanı: Fiber optik kablolar, binanın veya tesisin daha geniş alanlarına yayılabilir. Bu da yangın algılama kapsama alanını artırır ve daha etkili bir koruma sağlar.

Dayanıklılık: Fiber optik kablolar, diğer yangın algılama sistemlerine göre daha dayanıklıdır ve aşınmaya, suya, kimyasallara ve elektromanyetik girişime karşı daha dirençlidir.

Az bakım gerektirir: Fiber optik yangın algılama sistemleri, diğer sistemlere göre daha az bakım gerektirir. Bu sayede, sistemlerin kullanım ömrü uzatılabilir ve işletme maliyetleri düşürülebilir.

Yüksek performans: Fiber optik sensörler, diğer algılama sistemlerine göre daha hızlı tepki verir ve yangın müdahalesi için daha hızlı bir şekilde bilgi sağlar.

Güvenli: Fiber optik yangın algılama sistemleri, yangın güvenliği için en güvenilir çözümlerden biridir. Bu sistemler, yangınların erken teşhis edilmesini ve hızlı bir şekilde müdahale edilmesini sağlar, böylece can ve mal kaybı riski en aza indirgenir.

Güvenilir: Fiber optik algılama sistemleri, diğer sistemlerden daha güvenilirdir ve yanlış alarm verme olasılığı daha düşüktür.

Esnek: Fiber optik algılama sistemleri, farklı tipte binalarda ve farklı ortamlarda kullanılabilir. Sistem, binaların yapısına ve özelliklerine göre özelleştirilebilir.