Gazlı Yangın Söndürme Sistemi Teknolojileri
Su ile söndürmenin uygun olmayacağı alanlarda gazlı söndürme sistemi tercih edilmektedir. Örneğin sunucuların bulunduğu bir server odasında sulu söndürme asla tercih edilmez. Bir yangın anında sunucuların zarar görmemesi için gazlı söndürme sistemi tercih edilir. Günümüzde bazıları hariç gazlı söndürme sistemleri insan sağlığı açısından güvenli sistemlerdir.
Gazlı söndürme sistemleri elektronik ve mekanik sistemlerin birleşmesinden meydana gelir. Elektronik sistemler sayesinde yangın algılaması ve söndürmenin aktif edilmesi sağlanır. Gazın boşalacağı borular ve gaz tüpleri ise gazlı söndürme sistemine ait mekanik sistemlerdir. Mekanik ve elektronik sistemlerin birlikte çalışması ile gazlı söndürme sistemi tamamlanmış olur. Yangın söndürmede kullanılacak gaz (ajan) silindir tüplerde depolanır. Sistemin söndürme prensibi kullanılan gazın özelliklerine göre değişmektedir.
Gazlı söndürmede kullanılan söndürücü gaz çeşitleri şunlardır.
- Novec 1230 3M
- FM200
- CO2
- İnergen söndürme gazları
CO2 Söndürme sistemi son derece yüksek bir yoğunluğa sahiptir. Yangın yüzeyini kaplayarak yanma olayı için ihtiyaç duyulan oksijeni keserek yangının sönmesini sağlar. Çok etkili bir yangın söndürme sistemidir. Fakat canlılar için yüksek derecede öldürücü etkiye sahiptir. Bu neden ile canlıların bulunduğu alanlarda kullanılmaları tehlikelidir. Kullanılması gerekiyor ise söndürme başlamadan önce uyarı yapılarak canlıların uzaklaşması sağlanmalıdır.
FM200 gazlı söndürme sistemleri diğer önemli bir söndürme ajanıdır. Bu sistem yangını söndürmek için hidroflorokarbonları kullanır. FM200’de bulunan HFC (hidroflorokarbon) düşük ozon tüketme kabiliyetine sahiptir. Bu yüzden ozona ve dolayısı ile çevreye herhangi bir zararları yoktur. Aynı zamanda FM200 gazı belli ve doğru konsantrasyon ile insan sağlığı açısından bir risk taşımaz. İnsan hayatı açısından risk taşımadığı için kullanım alanı çok yüksektir. Doğru mühendislik ile tasarlandığında tüp boşalmaya başladığında yangını 10sn içinde söndürmektedir. FM200 temel söndürme prensibi ısı emilimi sureti ile yangının söndürülmesidir.
Diğer bir temiz söndürme sistemi Novec 1230 gazlı söndürme sistemleridir. Bu sistemde yine atmosfere ve insan sağlığına zarar vermeyen temiz söndürme ajanıdır. Novec 1230 halokarbonlar kimyasal ailesine aittir. Novec 1230 tüpten boşaldığında çok hızlı bir şekilde yangını soğutarak etkili bir şekilde söndürme sağlar. Son derece düşük ozon tüketme kabiliyetine sahiptir. Novec çevre duyarlılığı en yüksek yangın söndürme sistemi ünvanı almıştır.
İnergen yine temiz gazlı söndürme ajanlarından biridir. Bu sistem ateşin etrafındaki oksijen seviyesini azaltmak ve yanma esnasını bastırmak için azot, argon gibi gazlar kullanmaktadır. Doğru konsantrasyonda kullanıldığında insanlar için güvenli gazlı söndürme sistemidir.
Peki doğru söndürme sistemi hangisidir? Hangi sistemi kullanmalıyım konusuna gelince, birçok detayı incelemek gerekir. Örneğin söndürme alanında insan bulunuyor mu? Yangın tipi (A, B,C D) nedir? Söndürme yapılacak alanın büyüklüğü nedir? Bütçemiz nedir? Gibi pek çok değişkenin düşünülerek doğru sisteme karar verilmelidir.
