Yangın Algılama ve Alarm Sistemlerinin Temellerini Tanıyalım.
Yangın algılama ve alarm sistemleri günümüzde neredeyse pek çok binada yer alan, yangını önceden haber veren elektronik güvenlik sistemidir. Yangın algılama ve alarm sistemleri ilk cümlede bahsetmiş olduğumuz gibi yangını daha başlangıç aşamasında bildiren bir sistemdir. Yeni başlayan bir yangında dakikalar hatta saniyelerin bile önemi çok büyüktür. Yangın başlangıç aşamasında ilk 3-5dk da binadaki kişiler tarafından genellikle müdahale ile söndürülebilir. Fakat özellikle 5dk sonrasında yangının yerel bir müdahale ile söndürülmesi imkânsız hale gelmektedir. Bundan sonra ise çoğunlukla ancak itfaiye tarafından bir müdahale gerekmektedir. İşte yangın algılama sistemleri bize yangını hızlı tespit ve hızlı müdahale ile daha başlangıç aşamasında söndürmeyi sağlamaktadır.
Tabi ki yangın algılama sistemlerinin tek amacı bu değildir. Yangın algılama sistemi devreye girdiğinde buna bağlı elektromekanik sistemler, acil anons sistemleri ve kartlı geçiş sistemleri gibi diğer sistemler ile entegre çalışarak yangın durumunda hepsinin olması gereken konuma otomatik olarak gelmesini sağlar. Günümüz yangın algılama ve alarm sistemleri elektronik tabanlı ve programlanabilir güvenlik sistemleridir. Tüm sistem akıllı adresli yangın paneli üzerinden programlanabilir, gerekli yangın senaryoları panele işlenebilir ve yangın anında tüm yangın senaryoları yangın paneli tarafından otomatik olarak çalıştırılır. Son yıllarda yangın algılama sistemleri çok gelişmiştir. Günümüzde yangın paneli, dedektörleri mikro işlemci tabanlı ve yapay zekâ teknolojisine yakın özelliklere sahiptir. Ortam durumunu işleyip kendini otomatik olarak ortama uygun hale getiren dedektörler, kirlilik seviyesini belirten dedektörler vb. pek çok akıllı yapılar yer almaktadır. Teknolojiye paralel olarak yangın algılama sistemleri de kendini sürekli olarak yenileyip gelişmektedir.
Yangın Algılama ve Alarm Sistemlerinde Kullanılan Dedektörler.
Yangın tespitinde kullanılan birbirinden farklı pek çok dedektör bulunmaktadır. Burada temel olarak genel özelliklerini tanıtacağımız dedektörlerin ileriki yazılarda çok fazla detayına inilecektir. Yangın algılama dedektörlerine öncelikle en önemli yangın algılaması olan duman algılamasından başlamak daha doğru olur düşüncesindeyim. Duman yangını algılamada kullanılabilecek en önemli parametredir.
Duman Algılama Dedektörleri; adından anlaşılacağı üzere yangın anında çıkan dumanı algılayan dedektörlerdir. Eskiden radyoaktif olan iyonizasyon duman dedektörleri yerini günümüzde fotoelektrik optik duman dedektörlerine bırakmıştır. Uygulamada en çok kullanılan optik duman dedektörü her yerde görebildiğimiz, noktasal tip dediğimiz duman dedektörleridir. Bunun yanı sıra beem tipi denilen yüksek tavanlı alanlarda kullanılan duman dedektörleri de bulunmaktadır. Beem dedektörler bir alıcı ve bir lazer vericiden oluşan duman algılama çözümleridir. Tüm bunlara ilave olarak çok hızlı algılama yapan hava örneklemeli dediğimiz duman algılama çözümleri de bulunmaktadır. Hava örneklemeli yangın duman algılama çözümleri server odaları, müzeler, yüksek yangın riski olan ve hızlı algılama gerektiren odalarda tercih edilmektedir. Diğer algılamalara göre hassas hava örneklemeli yangın algılama çözümleri daha pahalı ürünlerdir, bundan dolayı sadece riskli alanlarda tercih edilirler.
Sıcaklık Algılama Dedektörleri; Sıcaklık algılama dedektörleri sabit sıcaklık ve sıcaklık artış gibi farklı versiyonları bulunan yangında oluşan ısıyı algılayan noktasal ürünlerdir. Sabit sıcaklık dedektörü kısaca sıcaklık belli bir değere örneğin 68 dereceye gelince alarm verir. Sıcaklık artış dedektörü ise sıcaklığın belli bir sürede belli hızda artmasından alarma geçen dedektörlerdir. Sıcaklık dedektörleri çay ocağı, yemek pişirme alanı vb. buhar çıkan ve duman dedektörünü yanıltabilecek alanlara sıcaklık algılama dedektörü konulmaktadır. Bunların yanı sıra genellikle tozlu olan kablo galerisi, kablo tavası üzerine serilen liner (Hat tipi) sıcaklık algılama çözümleri bulunmaktadır. Günümüz teknolojisinde bu hat tipi algılama yerini fiber optik algılama çözümlerine bırakmaktadır. Fiber optik yangın algılama endüstriyel tesislerde, kablo galerilerinde, tünellerde yangın algılama çözümü olarak sıkça kullanılmaktadır.
Yangın Algılama Sistemi Yönetimi; Günümüz akıllı adresli sistemlerde yangın algılamada kullanılan dedektörlerin yanı sıra yangın modülleri yer almaktadır. İzleme ve kontrol olarak seçilebilen bu yangın modülleri sayesinde yangın algılama sistemi üzerinden pek çok elektromekanik sistem izlenebilir ve yönetilebilir hale gelmiştir. Yangın anında binalarda konfor havalandırma sistemi devreden çıkarak kontrol tamamen yangın algılama sistemine geçmektedir. Yangın damperleri, klima santralleri, duman egzoz sistemleri vb. elektromekanik sistemlerin kontrol ve izlemeleri yangın algılama sistemi üzerinden, önceden planlanan bir senaryoya göre otomatik çalışmaktadır.
Yangın Algılama Sistemi Grafik Arayüz
Bunların yanı sıra yangın panellerinin kontrol ve izleme arayüzleri oldukça gelişmiştir. Grafik tabanlı ekranlar sayesinde alarm gelen dedektörler kat planları üzerinde gösterilebilmektedir. Bu sayede yangın noktası çok hızlı tespit edilerek müdahale imkânı doğmaktadır. Yangın panelleri üzerindeki farklı backnet, Modbus gibi otomasyon çıkışları sayesinden diğer sistemleri ile kolaylıkla haberleşen sistemler haline gelmiştir.
Elektrik dağıtımı ve aydınlatma ekipmanları ev yapı yangınlarının önde gelen nedenlerinden biridir ve genellikle yetersiz, gevşek veya arızalı elektrik bağlantıları sonucu ortaya çıkar. Kısa devreler, gevşek veya kıvılcımlı bağlantılar, kötü monte edilmiş, eski veya aşırı ısınmış teller, devreler ve akım ile uyumsuz şekilde kurulan veya aşırı ısınmış aydınlatma armatürleri, gözden kaçırılabilecek risk faktörlerindendir.
Ev elektrik sisteminizin rutin yıllık bir denetimini yapmak, güvenli bir şekilde onarımlar ve iyileştirmeler yapmak ve zihninizi rahatlatmak için ileri güvenlik cihazları ve koruma önlemleri önermek için nitelikli bir elektrikçi kiralamak önemlidir. Fazla elektrik potansiyel bir yangın tehlikesi olabilir, bu nedenle kullanılmadıkları zamanlarda elektrikli ürünleri fişten çıkararak, şarj koruyucuları kullanarak, bükülmüş veya hasar görmüş telleri ve kabloları değiştirerek ve tüm ışık armatürlerinin önerilen wattajla eşleşen ışık ampulleri ile donatıldığından emin olarak riskinizi azaltabilirsiniz.
Yorumlar (17)